แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ คืออะไร
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ หรือ แบตเตอรี่เก็บไฟจากโซล่าเซลล์ คือ แบตเตอรี่แบบชาร์จใหม่ได้ ทำหน้าที่สำรองพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตจากแผงโซล่าเซลล์ในรูปแบบพลังงานเคมี และจ่ายกลับออกเป็นไฟฟ้าในเวลาที่ต้องการ ปกติจะต่อคู่กับแผงโซล่าเซลล์และอินเวอร์เตอร์(หม้อแปลงไฟฟ้า) เพื่อใช้งานในระบบผลิตไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์สำหรับที่พักอาศัย โรงงาน ไร่นา เกษตรกรรม หรือกิจการต่าง ๆ
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์มีกี่แบบ
แบตเก็บไฟโซล่าเซลล์แบบตะกั่ว-กรด (Lead-acid batteries)
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ที่ใช้เทคโนโลยีผลิตแบบดั้งเดิม ใช้ตะกั่วและกรดกำมะถันเป็นวัสดุหลักในการผลิต ราคาถูก แบ่งได้ 2 ชนิด คือ
- แบบน้ำ (Flooded Lead-Acid)
เป็นแบตเตอรี่ที่มีน้ำกลั่น ต้องตรวจเช็คปริมาณน้ำกลั่นเสมอ ๆ เพื่อไม่ให้แห้ง มีราคาถูก แต่อายุการใช้งานสั้น ปล่อยกระแสไฟได้สูงเหมาะกับงานหนักหรือการใช้งานกระแสไฟตรง ข้อเสียคือต้องบำรุงรักษาและอาจมีการกัดกร่อนถ้าดูแลไม่ดี
- แบบแห้ง (Sealed Lead-Acid/VRLA)
ข้อดีกว่าแบบน้ำคือ ไม่ต้องคอยเช็คน้ำกลั่นและดูแลบ่อย เพราะมีส่วนประกอบเป็นเจล (Gel) หรือใยแก้ว (AGM) ช่วยให้แบตเตอรี่บีบตัวและระบายความร้อนได้ดีกว่า ใช้งานได้นาน แต่ราคาก็แพงกว่าแบบเติมน้ำกลั่น ข้อจำกัดคือไม่สามารถปล่อยกระแสไฟได้สูงในเวลาสั้น ๆ ไม่เหมาะกับเครื่องใช้ไฟฟ้าบางอย่าง
แบตเก็บไฟโซล่าเซลล์ ลิเธียม-ไอออน (Lithium-ion batteries)
เทคโนโลยีแบตเตอรี่ที่ใช้สารประกอบของลิเธียม อย่าง ลิเธียม-ไอออน (Li-ion) หรือ ลิเธียม เฟอร์โรฟอสเฟส (LiFePO4/LFP) ใช้งานได้นาน ทนต่อการชาร์จและจ่ายประจุ (Deep Cycle) มีน้ำหนักเบา และไม่ต้องบำรุงรักษามาก แบ่งได้หลายแบบตามชนิดของสารประกอบที่ใช้ เช่น
- Lithium Iron Phosphate (LiFePO4/LFP) ปลอดภัยสูงและทนความร้อนดี เหมาะสำหรับการใช้งานหนัก
- Lithium Nickel Manganese Cobalt Oxide (NMC) มีค่าความจุพลังงานสูง ชาร์จได้เร็ว แต่เสี่ยงระเบิดได้ถ้ามีการใช้งานผิดพลาด
- Lithium Cobalt Oxide (LCO) ให้พลังงานจำเพาะสูง แต่ไม่ค่อยทนอากาศร้อนจัด
ตารางเทียบ แบตเตอรี่โซล่าเซลล์แต่ละแบบ
| คุณสมบัติ |
แบต lead-acid |
แบต lithium-ion |
| ราคา |
ราคาถูก |
ราคาสูง |
| น้ำหนัก |
หนัก |
เบา |
| อายุการใช้งาน |
3-8 ปี |
10-15 ปี |
| DOD (ปล่อยประจุลึก) |
30-50% |
80-90% |
| ความจุต่อน้ำหนัก |
ต่ำ |
สูง |
| การดูแลรักษา |
ต้องเช็คสม่ำเสมอ |
ไม่ต้องดูแลมาก |
| อุณหภูมิใช้งาน |
-15 ถึง 40°C |
-20 ถึง 60°C |
| ความปลอดภัย |
เสี่ยงระเบิดได้ |
ปลอดภัยสูง |
| ชาร์จเร็ว |
ไม่รองรับ |
รองรับ |
วิธีเลือกซื้อ แบตเตอรี่โซล่าเซลล์แบบไหนดี
- ความจุของแบตเตอรี่โซล่าเซลล์ (Capacity) หน่วยเป็น แอมแปร์ต่อชั่วโมง (Ah) หรือ กิโลวัตต์ชั่วโมง (kWh) ยิ่งมากก็จะเก็บกระแสไฟได้นาน
- แรงดันไฟฟ้า (Voltage) หน่วยเป็นโวลต์ (V) ขนาด Voltage ต้องสัมพันธ์กับแรงดันของแผงโซล่าเซลล์และอุปกรณ์ไฟฟ้า
- อายุการใช้งาน (Cycle life) แบตเตอรี่ลิเธียมจะใช้งานได้นานกว่าแบตเตอรี่ตะกั่ว ประมาณ 2-3 เท่า
- การรับประกัน แบรนด์/ยี่ห้อแบตเตอรี่โซล่าเซลล์มาตรฐานจะให้ข้อมูลที่เคลียร์ ทั่วไปแบตเตอรี่ลิเธียมจะรับประกันนานกว่าแบบตะกั่ว-กรด
- ราคาแบตเตอรี่โซล่าเซลล์ เพราะถึง lithium จะราคาสูงกว่า lead-acid แต่มีข้อดีเรื่องความจุและอายุการใช้งานที่คุ้มค่ากว่าระยะยาว
- ยี่ห้อและคุณภาพ แนะนำควรถามผู้ที่เคยดูแลรักษาแบตโซล่าเซลล์แต่ละยี่ห้อ และหาข้อมูลรีวิวจากผู้ใช้จริง ๆ
ขนาดแบตเตอรี่ที่เหมาะกับระบบโซล่าเซลล์
การเลือกขนาดแบตเก็บไฟโซล่าเซลล์ที่เหมาะกับการใช้ สามารถคำนวณได้จากสูตรนี้ครับ
ความจุแบตเตอรี่ (Ah) = [พลังงานไฟฟ้าที่ต้องการใช้ (kWh) / แรงดันไฟฟ้า (V)] / ความลึกการใช้ประจุ (DOD) x จำนวนวันสำรองไฟ
การใช้งานและดูแลรักษาแบตเตอรี่โซล่าเซลล์
การใช้งานและดูแลรักษาแบตเตอรี่เก็บไฟจากแผงโซล่าเซลล์แบบถูกวิธี สามารถจะช่วยยืดอายุการใช้งานให้นาน และทำงานเต็มประสิทธิภาพขึ้นได้ วิธีการดังนี้
การติดตั้งและใช้งาน
การเชื่อมต่อแบตเตอรี่กับแผงโซล่าเซลล์
การต่อแบตเตอรี่โซล่าเซลล์เข้ากับแผงโซล่าเซลล์ ควรใช้ขนาดสายไฟที่หนาพอจะรองรับกระแสไฟที่ไหลผ่าน และมีฉนวนหุ้มสายไฟอย่างดีเพื่อป้องกันการลัดวงจร แนะนำควรเลือกใช้ Solar Charge Controller เพื่อป้องกันการชาร์จประจุและคายประจุเกินจำกัด
ข้อระวังการใช้งานแบตเตอรี่โซล่าเซลล์
- เลี่ยงการใช้กระแสไฟเกินพิกัดของแบตเตอรี่ เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายหรือระเบิดได้
- ติดตั้งแบตเตอรี่ในที่ร่มและอากาศถ่ายเทสะดวก ไม่ควรโดนแสงแดดโดยตรงหรืออยู่ในที่ที่อุณหภูมิสูง
- ไม่วางแบตเตอรี่โซล่าเซลล์บริเวณที่อาจถูกน้ำท่วมหรือมีความชื้นสูง เพื่อป้องกันไฟรั่วและเกิดสนิม
การดูแลรักษาแบตเก็บไฟโซล่าเซลล์ ให้อยู่ได้นาน
ทำความสะอาด
แนะนำทำความสะอาดแบตเตอรี่โซล่าเซลล์เป็นประจำ โดยเฉพาะส่วนขั้วแบตที่อาจมีคราบขี้เกลือหรือสนิมเกาะ ให้ใช้ผ้าชุบน้ำสบู่อ่อน ๆ เช็ดให้สะอาด จากนั้นเช็ดให้แห้ง และทาจาระบีหรือขี้ผึ้งหล่อลื่นเล็กน้อยบริเวณขั้วแบตเพื่อกันสนิม
ตรวจสอบระดับน้ำกลั่น (สำหรับแบตเตอรี่แบบเติมน้ำกลั่น)
แบตเตอรี่แบบเปียก (Flooded Lead-Acid) จำเป็นต้องเช็คระดับน้ำกลั่นในแบตให้อยู่ในระดับที่กำหนด เพราะถ้าน้ำกลั่นระเหยออกมากไปจะทำให้อายุการใช้งานแบตเตอรี่สั้นลง ควรเช็คทุก 1-2 เดือน และเติมน้ำที่ผ่านการกลั่นแบบคุณภาพเท่านั้น ไม่ใช่น้ำประปาทั่วไป
การป้องกันการ Overcharge และ Discharge
ไม่ชาร์จประจุไฟเข้าแบตเตอรี่โซล่าเซลล์จนเต็มตลอด เพราะอาจเกิดการ Overcharge ทำให้แบตเสื่อมเร็ว และในทางกลับกันก็ไม่ควรใช้ไฟจนแบตหมดประจุจนติดลบครับ เพราะจะทำให้เซลล์แบตเตอรี่เสียหายได้ ทั่วไปแบต Lead-Acid ไม่ควร Discharge เกิน 50% ของประจุ ส่วนแบต Lithium-ion อาจจ่ายไฟออกได้ลึกถึง 80-90% ซึ่ง Solar charge controller สามารถช่วยป้องกันปัญหาเหล่านี้ได้
ทำไมต้องซื้อแบตเตอรี่โซล่าเซลล์ ที่ GOODDEEBATTERY
ที่ Gooddeebattery เราเป็นผู้จำหน่ายแบตเตอรี่โซล่าเซลล์ในไทย ที่ได้รับความไว้วางใจจากลูกค้านับหมื่นราย เพราะ
- มีแบตโซล่าเซลล์หลายแบรนด์ชั้นนำให้เลือก จากผู้ผลิตทั้งในและต่างประเทศ
- มีทีมให้คำแนะนำในการเลือกซื้อแบตเก็บไฟโซล่าเซลล์ที่เหมาะกับความต้องการของลูกค้า
- รับประกันคุณภาพสินค้าตามระยะเวลาที่กำหนด พร้อมบริการหลังการขาย
- จัดส่งสินค้าถึงหน้าบ้านลูกค้าทั่วประเทศ พร้อมติดตั้งและตรวจเช็ครอบระบบให้พร้อมใช้
